Падвесны мост у пячорным горадзе Хндзореск
Начавалі ноч у гарадку Горыс. Уначы вярнулася зіма і ўсё занесла снегам. Раніцай снегапад яшчэ працягваўся:
Мы вырашылі працягнуць маршрут і рушылі ў дарогу. Калі звярнулі з асфальтаванай дарогі на грунтовую, стала цяжка адрозніваць краі дарогі. У нейкі момант вырашылі вярнуцца назад, бо было страшна завязнуць недзе невядома дзе. Нават разгарнуліся (што таксама было трывожна, я ўвесь час баяўся завязнуць у снезе). Толькі мы разгарнуліся, міма нас праехаў мікрааўтобус з турыстамі. Мы вырашылі рызыкнуць і працягнуць шлях. Зноў разгарнуліся і паехалі далей.
Мясцовыя жыхары паглядзелі на нас:
І пайшлі па сваіх справах:
Дасягнулі падвеснога моста. Да яго трэба спускацца па драўлянай лесвіцы.
Спачатку я трохі засмуціўся з-за туману. Але аказалася — дарэмна. Бачнасць, вядома, была горшая, чым у ясны дзень. Але густы туман надаваў загадкавасці. І з-за яго дэталі адкрываліся паступова. І цішыня.
Даўжыня моста 160 метраў, а вышыня — 63 метры.
Цікавы факт: мост пабудаваў не дзяржава, а мясцовы жыхар Жора Аляксanean за свае грошы ў 2012 годзе ў памяць аб сваіх бацьках. Мост будавалі без выкарыстання тэхнікі. Толькі пасля будаўніцтва камісія праверыла і ўхваліла яго выкарыстанне.
Эфект ад пабудовы аказаўся большы, чым чакалася. Пасля з’яўлення моста пачало прыязджаць шмат турыстаў, каб паглядзець пячорны горад. Да з’яўлення моста трэба было ісці каля 5 кіламетраў па цясніне, а мост дазваляе зрабіць гэта за некалькі хвілін.
З сярэдзіны моста ўжо відаць цёмныя праёмы пячор і рэшткі пабудоў.
Хндзорэсак быў заснаваны каля 3000 гадоў таму (але дакладны час невядомы). Спачатку людзі жылі ў пячорах, высечаных у гары. Пазней перад гэтымі пячорамі пачалі будаваць дамы. Дахі адных дамоў былі терасамі для дамоў, размешчаных вышэй на схіле.
У пячорным горадзе жылі да 1960-х гадоў. Потым жыхары перасяліліся наверх. Бо «савецкаму чалавеку не належыць жыць у пячорах». І яшчэ таму, што на аўтамабілях стала цяжка дастаўляць грузы.
Даўжыня горада была каля 3 кіламетраў. Было прыкладна 5000 пячор, з іх каля 2000 дамоў. Працавала 5 школ і 2 пошты.
У сярэдзіне пячорных пакояў захаваўся тандыр (мясцовыя называюць яго, здаецца, тонір). Яго выкарыстоўвалі для гатавання ежы і для абагравання.
У дамоў былі заднія пячорныя пакоі. Перад імі былі пабудаваныя каменныя дамы. Дахі адных дамоў служылі терасамі для вышэйшых. У 1960-х пабудовы перад пячорамі разабралі, перанеслі і ўзвялі ўжо наверсе. У самым пячорным горадзе засталіся пячоры і рэшткі некаторых пабудоў.
З-за снегу і туману атмасфера была казачнай. Цішыня і прыгажосць!
Воблачнасць змяняецца вельмі хутка. Вось мост ужо цалкам бачны, і від з яго адкрываецца далей:
Царква захавалася і дзейнічае да гэтага часу:
Адзін пячорны дом захаваўся ў першапачатковым выглядзе. У яго вядзе экскурсіі мясцовы Севада. Ён нарадзіўся і пражыў 5 гадоў у Хндзорэсаку. Севада і распавёў нам цікавыя факты пра мост і пра Хндзорэсак. У захаваным пячорным доме стаіць арыгінальны самагонны апарат, які працуе і цяпер. Прадукт Севады можна купіць тут жа!
Улетку Хндзорэсак выглядае інакш.
З-за таго, што ў цясніне шмат высокіх дрэў, вышыня не так адчуваецца.
Зялёныя дрэвы ствараюць утульную атмасферу. Але з іншага боку праз іх горш бачны ўвесь схіл, таму маштаб вёскі не так адчуваецца.
Калі крыху спусціцца, можна знайсці крыніцу «Ін Манук» (ці «Дзевяць немаўлят»). Ёсць такая легенда: Аднажды ворагі напалі на Хндзорэсак, і жанчыны абараняліся разам з мужчынамі. Сона загінула ў баі, а яе дзевяць дзяцей засталіся сіротамі. Бацька Соны, каб увекавечыць памяць дачкі, высек у камені крыніцу ў форме жаночай грудзі. Вада, што цячэ паміж імі, сімвалізуе жаночае малако ці жаночыя слёзы.
У царквы эка-дах і эка-сцены!
Можна прайсці па маршруце і падняцца ў гару.
Палядаваць на віды.
І паглядзець на мост зверху.
Упершыню ўжывую ўбачыў салаўя :-)
Каб вярнуцца наверх, трэба прайсці 527 прыступак.
Узімку падалося больш атмасферна. Улетку варта запланаваць дзень на прагулку з пікніком. Думаю, вельмі прыгожа будзе вясной, калі будуць цвісці пладовыя дрэвы. Рэкамендую да наведвання.
10 сакавіка 2024, 21 чэрвеня 2024